The release of ‘The Voices of Those Suffered by War’ provides a unique insight into the life experiences of women who have witnessed the profound impact of conflict in Kachin state, Myanmar. KWAT has gathered the stories of 20 of the countless women survivors from different generations, backgrounds and areas of Kachin state, who through these stories, share an intimate and emotion-filled exploration of women in warzones. The voices of women in conflict are often overlooked, and these stories reveal the challenges that women must face when their families and communities are attacked, displaced and devastated by arrests, murders, disappearances and landmines.
“Because of the war, my happiness in life and everything were destroyed. I used to cry and feel depressed, thinking about how could I rebuild my life. I don’t want fighting to continue. I don’t want others to be or suffer like me. I wish to have genuine peace. I want to have a chance to talk freely without fear. I need someone who seriously listens to our feelings.” (identity)
The stories of the women survivors show how they have been forced to adapt to the most extreme of circumstances, taking on the role of sole breadwinner when their male family members have been injured or killed in the conflict, suffering intimate violence as well as military violence, and working tirelessly to support their children and parents to survive. The stories of the women survivors show resilience, but also heartbreak, isolation and hopelessness, in a situation where livelihood opportunities, education and basic services are hard to come by. Decades of conflict have left physical and emotional scars on the women of Kachin state, and the survivors are united in their overwhelming desire for justice and peace.
‘The Voices of Those Suffered by War’ ultimately highlights need for support for the women of Kachin state, as they battle unfathomable difficulties in trying to live their lives and provide some semblance of security for their loved ones. The impact on their mental health and emotional wellbeing is clearly articulated. However, in the face of human rights violations, airstrikes and torture, the women have found solidarity with each other in women’s survivor groups, such as Kasi Kaja.
“This report reflects the challenges that Kachin women have had to face in the past and in the wake of the coup, but also demonstrates the challenges that will come in the future. KWAT recognizes the need to support survivors of conflict related gender-based violence in Myanmar, and will stand in solidarity with them until justice is served.”
ထုတ်ပြန်ကြေညာချက် “စစ်မက်ကြားက မြေဇာပင်တို့၏အသံ”
“စစ်မက်ကြားက မြေဇာပင်တို့၏အသံ” သည် မြန်မာနိုင်ငံ ကချင်ပြည်နယ်အတွင်းရှိ ဆိုးဝါးပြင်းထန်သော ပဋိပက္ခ သက်ရောက်မှုများကို ကိုယ်တိုင်ကြုံတွေ့ရင်ဆိုင်ခံစားခဲ့ရသည့် အမျိုးသမီးများ၏ ဘ၀အတွေ့ အကြုံများ နှင့် ပတ်သက်၍ ထူးခြားသည့်အသိအမြင်များကို ပေးစွမ်းထားပါသည်။ KWAT သည် ကချင်ပြည်နယ်ဒေသအသီးသီးရှိ နောက်ခံသမိုင်းကြောင်း မတူညီသော မျိုးဆက်အသီးသီးမှ မရေတွက်နိုင်သော ရှင်သန်လွတ်မြောက်လာသူ အမျိုးသမီးပေါင်းစွာထဲမှ အယောက် ၂၀ ၏ ဘ၀ဇာတ်ကြောင်းများကို စုစည်းထားပါသည်။ ထိုဘ၀ဇာတ်ကြောင်းများမှတဆင့် ရှင်သန်လွတ်မြောက်သူ အမျိုးသမီးများသည် စစ်ပဋိပက္ခဇုန်အတွင်းမှ အမျိုးသမီးများ၏ဘ၀အခြေအနေ ဖြစ်စဉ်မှန်များကို ခံစားချက်အပြည့်ဖြင့် အတွင်းကျကျ အသေးစိတ် မျှဝေထားပါသည်။ စစ်ပဋိပက္ခအတွင်းရှိ အမျိုးသမီးများ၏ အသံများမှာ အမြဲလျစ်လျူရှုခံရလေ့ရှိပါသည်။ ဖမ်းဆီးခြင်း၊ သတ်ဖြတ်ခြင်း၊ ပျောက်ဆုံးခြင်းအပြင် မြေမြှပ်မိုင်းများကြောင့် အမျိုးသမီးများသည် ၎င်းတို့ရပ်ရွာနှင့် မိသားစုဝင်များ တိုက်ခိုက်ခံရခြင်း၊ အတင်းအဓမ္မ ပြောင်းရွှေ့ခံရခြင်းနှင့် ပျက်စီးဆုံးရှုံးမှုများ ရင်ဆိုင်ကြုံတွေ့ရသည့်အခါ ၎င်းတို့တွေ့ကြုံခံစားရသည့် စိန်ခေါ်မှုများကို ဤဘ၀ဇာတ်ကြောင်းများမှတဆင့် ဖော်ထုတ်တင်ပြထား ပါသည်။
“စစ်ပွဲတွေကြောင့် ကျွန်မဘ၀ရဲ့ ပျော်ရွှင်မှုတွေရော အရာရာအားလုံး ပျက်စီးသွားခဲ့ရတယ်။ ကျွန်မဘ၀ကို ဘယ်လိုပြန်တည်ဆောက်ရမလဲဆိုတာ စဉ်းစားပြီး အရမ်းစိတ်ဓာတ်ကျပြီးငိုခဲ့ရတယ်၊။ တိုက်ပွဲတွေ ဆက်ဖြစ်နေတာ ကျွန်မမလိုချင်တော့ဘူး။ ကျွန်မ ခံစားရသလိုလည်း တခြားသူတွေကို မခံစားစေချင်ဘူး။ တကယ်စစ်မှန်တဲ့ ငြိမ်းချမ်းရေးရချင်တယ်။ အကြောက်တရားမရှိပဲ လွတ်လွတ်လပ်လပ် ပြောခွင့် ရချင်တယ်။ ကျွန်မ(ရှင်သန်လွတ်မြောက်သူ) တို့ရဲ့ခံစားချက်တွေကို လေးလေးနက်နက် နားထောင် ပေးနိုင်မယ့်သူကို လိုအပ်တယ်”
ရှင်သန်လွတ်မြောက်သူ အမျိုးသမီးများ၏ ဘ၀ဇာတ်ကြောင်းများသည် အမျိုးသမီးများအနေဖြင့် အဆိုးဝါးဆုံး အခြေအနေများကို လိုက်လျောညီထွေဖြစ်အောင် ရှင်သန်ခဲ့ရသည့် အခြေအနေများ၊ ပဋိပက္ခအတွင်း ၎င်းတို့၏ မိသားစုများထဲမှာ အမျိုးသားများ ဖမ်းဆီးသတ်ဖြတ်ခံရခြင်း (သို့မဟုတ်) ထိခိုက်ဒဏ်ရာရသည့်အခါ မဖြစ်မနေ မိသားစုတာဝန်များကို ယူခဲ့ရသည့်အခြေအနေများ၊ လက်တွဲဖော်များမှ ကျူးလွန်သော အကြမ်းဖက်မှုများ ကြုံတွေ့ခံစားခဲ့ရသည့် အခြေအနေများအပြင် စစ်တပ်၏ အကြမ်းဖက် မှုများနှင့် ၎င်းတို့၏ မိသားစုဝင်များ အသက်ရှင်သန်ရေးအတွက် မမောမပန်းအလုပ်လုပ်ခဲ့ရသည့် အနေအထားများကို မီးမောင်းထိုး ဖော်ပြထားပါသည်။
နောက်ဆုံးအနေဖြင့် ဤ “စစ်မက်ကြားက မြေဇာပင်တို့၏အသံ” သည် ကချင်ပြည်နယ်မှ အမျိုးသမီးများအနေဖြင့် ၎င်းတို့၏ ဘ၀ရှင်သန်ရေးအပြင် ၎င်းတို့ချစ်ခင်ရသူများအတွက် လုံခြုံမှု တစုံတရာပေးစွမ်းနိုင်ရေးအတွက် ကြိုးပမ်းရာတွင် နက်နဲလှသော စိန်ခေါ်မှုအခက်အခဲများကို ရင်ဆိုင်တိုက်ပွဲဝင်နေရခြင်းကြောင့် ၎င်းတို့အတွက် ပံ့ပိုးကူညီမှုများ လိုအပ်နေကြောင်းကို မီးမောင်း ထိုးပြထားသည်။ ဤအခြေအနေများကြောင့် ရှင်သန်လွတ်မြောက်သူ အမျိုးသမီးများ၏ စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ကျန်းမာရေးနှင့် အလုံးစုံကျန်းမာပျော်ရွှင်ခြင်းအပေါ် သက်ရောက်မှုများကိုလည်း ရှင်းလင်းစွာ ဖော်ပြထားသည်။ မည်သို့ပင်ဆိုစေကာမူ လူ့အခွင့်အရေးချိုးဖောက်မှုများ၊ လေကြောင်း တိုက်ခိုက်မှုများနှင့် ညှဉ်းပန်းနှိပ်စက်မှုများ ရင်ဆိုင်နေရသည့်ကြားမှာပင် ရှင်သန်လွတ်မြောက်သူ အမျိုးသမီး များသည် အချင်းချင်း စည်းလုံးညီညွှတ်စွာဖြင့် Kasi Kaja ကဲ့သို့သော အမျိုးသမီးရှင်သန် လွတ်မြောက်ရေး အဖွဲ့များကို ဖွဲ့စည်းနိုင်ခဲ့ကြသည်။
“ဒီအစီရင်ခံစာမှ ကချင်အမျိုးသမီးများ အတိတ်မှာ ရင်ဆိုင်ကြုံတွေ့ခဲ့ရတဲ့ စိန်ခေါ်မှုတွေနှင့် အာဏာသိမ်းဖို့ကြိုးပမ်းပြီးနောက်ပိုင်းမှာ ကြုံတွေ့ခဲ့ရတဲ့ စိန်ခေါ်မှုတွေကို ထင်ဟပ်ဖော်ပြထားတဲ့အပြင် လာမယ့် အနာဂါတ်မှာလည်း ကြုံလာရမည့် စိန်ခေါ်မှုတွေကိုပါ ဖော်ထုတ်တင်ပြထားပါတယ်။ KWAT အနေနှင့် မြန်မာနိုင်ငံသည် ပဋိပက္ခနဲ့ဆက်နွယ်နေတဲ့ ကျား၊ မ အခြေပြုအကြမ်းဖက်မှုတွေထဲက ရှင်သန် လွတ်မြောက်လာသူတွေအတွက် ပံ့ပိုးကူညီမှုတွေ အရေးကြီးလိုအပ်နေတယ်ဆိုတာကို အသိအမှတ် ပြုတယ်၊ သူတို့အတွက် တရားမျှတမှု မရမချင်း ရှင်သန်လွတ်မြောက်သူတွေနဲ့ အတူကျွန်မတို့ အခိုင်အမာ ရပ်တည်သွားမှာ ဖြစ်ပါတယ်”
